Annual Council 14 oktober 2018 – Naleving en verantwoordelijkheid

1 november 2018

door Ingrid Wijngaarde, lid Commissie Statuten en Reglementen in de Nederlandse Unie van Gemeenten Conferentie, lid van de ZDA gemeente Groningen, senior beleidsadviseur in het openbaar bestuur

Meteen na de meeting op zondag 14 oktober 2018 heb ik onderstaande reflectie geschreven, maar ik was zo ontmoedigd door wat ik zag, dat ik besloot de rest van de AC aan mij voorbij te laten gaan en het document heb weggezet. Zou ik nog meer tijd en woorden besteden aan deze grote misvatting in Gods kerk?

Veel waaroms
Al kijkend naar “het schouwspel der leiders”, heb ik me veel waaroms afgevraagd. Waarom zien sommigen een staatsgreep in de maatregel waartoe is besloten? Waarom zijn de voorzieningen in de Working Policy (WP) niet ingezet om niet-naleving (non-compliance) en het weigeren rekenschap af te leggen (non-accountability) aan te pakken? Waarom weer een of zelfs twee jaar uitstel verlenen aan personen die keer op keer bewezen hebben het vertrouwen van de kerk niet waard te zijn?

Lankmoedigheid der heiligen
Maar toen werd ik eraan herinnerd dat Gods grootste daad van genade aan ons is Zijn geduld. Kunnen wij dat geduld jegens elkaar betrachten? Ik moet erkennen dat ik grote moeite heb met geduld.

Inderdaad heeft de WP-voorzieningen om niet-naleving (non-compliance) aan te pakken, maar het treffen van die 'for cause' maatregelen is in 2016 geblokkeerd, omdat de leiders unievoorzitters in meerderheid vonden dat er meer consultatie moest plaatsvinden. Een democratisch besluit. Okay. Maar we hebben dit het afgelopen jaar gedaan. Iedereen heeft nog extra zijn of haar zegje kunnen doen en sommigen zijn zelfs flink los in de pols gegaan – er zijn nog 12.000 woorden aan aanvullende info aangeleverd.

Working Policy uitgelegd - Nogmaals
Artikel 13 van het Algemeen Reglement van de GC bevat kristalheldere, juridisch valide voorzieningen om unievoorzitters die buiten de bestuursstructuur opereren uit het vergaderlichaam van de Najaarsvergadering (EXCOM) te zetten. En sinds 1955 zijn de secties B15 10 en B15 15 in ons kerkbeleid opgenomen, waarin staan dat wie – om welke reden dan ook - niet kan of wil werken in harmonie met het kerkbeleid, geen leider kan zijn, mag zijn in deze kerk. Elke zichzelf respecterende organisatie heeft dit soort voorzieningen om onbestuurbaarheid te voorkomen. Ted Wilson heeft die niet uitgevonden en eigenmachtig in de WP gezet. Het is niet eerlijk om dit te beweren, omdat elke unie- en conferentievoorzitter weet dat geen enkele leider in onze kerk in zijn eentje besluiten neemt.

De uitleg van Doukmetzian aan het begin van de meeting, was heel betekenisvol. Zij, die goed geluisterd hebben, hebben goed begrepen dat de GC juridisch advies heeft ingewonnen bij drie advocatenkantoren, gespecialiseerd in ondernemingsrecht en kerkrecht. Onze kerk is naar USA-maatstaven een onderneming onder de Associations Incorporation Act 1981 - Sect 105C, en de kerk moet die voorzieningen hebben in haar Algemeen Reglement om naleving te handhaven. De Staat eist namelijk behoorlijk bestuur van elke organisatie. Ook in Nederland is dit het geval. Zoek maar op in het Burgerlijk Wetboek. Vraag maar na bij elke willekeurige bestuurskundige of notaris.

Die advocaten concludeerden dat de voorzieningen in de WP er zijn om vergaderleden (unievoorzitters) met gegronde redenen (genoemd in de ‘for cause’-sectie van het Algemeen Reglement) uit de EXCOM-vergadering te weren, met een stemming van 2/3 meerderheid en dat het quorum dat hiervoor vereist is maar 40 leden is; dat de autoriteit te verwijderen ook inhoudt de autoriteit om disciplinaire maatregelen te treffen. De advocaten gaven aan dat het EXCOM-vergaderlichaam màg besluiten aanvullende maatregelen op te leggen, zoals het verlies van spreek- en of stemrecht, als die maatregelen genoemd zijn in het Algemeen Reglement. Dit is op dit moment niet het geval.

Dus, de GC (ADCOM) mag geen aanvullende maatregelen voorstellen die niet expliciet in de WP staan, i.c. het wegnemen van spreek- en of stemrecht. De advocaten benadrukten – na bestudering van onze WP - dat de bestuursstructuur van onze kerk gebaseerd is op vertrouwen en op samenwerking bij de uitvoering van besluiten die bediscussieerd en ingestemd zijn, maar dat dat niet inhoudt dat als die samenwerking moedwillig niet verleend wordt er niet opgetreden kan worden. Immers, een van de redenen ‘for cause’ is aanhoudend weigeren samen te werken met het gekozen gezag van de Wereldkerk.

Ten slotte, gaven de advocaten aan dat een unie, die niet wil samenwerken, zelfs al is het op grond van een (vijandig) besluit van haar afgevaardigden, ofschoon zijn voorzitter dat wel zou willen, op grond van artikel 13 van het Algemeen Reglement niet uit het kerkelijk zusterschap van unies kan worden gestoten. Voor dat doel is er een andere sectie in de WP opgenomen: B 05, sec 3.

De motie
Met deze juridische adviezen is het document op 14 oktober 2018 opgesteld en in stemming gebracht. Het besluit bevat drie voorstellen voor disciplinaire maatregelen tegen een bestuurslaag of een voorzitter van een bestuurslaag, die niet in overeenstemming handelt met de geloofspunten en het algemeen beleid van de kerk: 1) waarschuwing; 2) publiekelijke vermaning (formele uitdrukking van afkeuring van gedrag) van de leider(s) van de organisatie; 3) ontslag wegens gegronde reden(en). En er is slechts een besluit met gewone meerderheid nodig, behalve bij optie 3, waarvoor een 2/3 meerderheid nodig is. Maatregelen 1 en 2 hebben geen invloed op spreek- en stemrecht, omdat die voorzieningen niet in het huidige Algemeen Reglement zijn opgenomen. Deze maatregelen gaan niet in tegen de geest en de letter van het kerkbeleid. Integendeel, in het verleden hebben elk van deze drie situaties zich voorgedaan. Dus we moeten nu niet doen alsof er ons iets vreemds overkomt.

Het besluit houdt in dat de afwijkende bestuurders nogmaals tijd en gelegenheid krijgen om in de pas te komen met het kerkbeleid die zij bij hun aantreden hebben aanvaard - de plechtige belofte van vertrouwen die zij zelf voor het aangezicht van God hebben uitgesproken voor het bezetten van een bestuurspositie op grond van het met algemene stemming aanvaarde kerkbeleid, waar zij nu tegen strijden. Het besluit houdt in dat de GC de bovenliggende laag ernstig aanspreekt op zijn verantwoordelijkheid (accountability) de wederstrevende laag tot de orde te roepen, zoals elke medewerker een functioneringsgesprek en uiteindelijk een beoordelingsgesprek met bijbehorende maatregelen met zijn direct leidinggevende voert.

Mag ADCOM eigen commissies benoemen?
Het administratief bestuur van de GC (ADCOM), is net als elk ander bestuur in onze kerk tot op het niveau van de lokale gemeente, bevoegd om zelf adviescommissies te benoemen met bijbehorende werkkaders. Deze adviseren het bestuur onafhankelijk van het electoraat (de afgevaardigden of de huishoudelijke vergadering). Vergelijk de LB-commissie PSA. Dit is de status van de vijf "Compliance Committees".

Daar is niks mis mee en uitspraken van ‘kingly power’, ‘lording over’ of machtsconcentratie zijn echt niet van toepassing – dat zijn bodemloze beschuldigingen.

Een unie of conferentie of gemeente mag en moet een gerezen conflict eerst zelf oplossen: de slager mag zijn eigen vlees keuren. Dit is op de GC Session in 2010 zo afgesproken – de hogere bestuurslaag moet zich afzijdig houden. Een klager kan pas in hoger beroep bij de laag erboven als zijn rechten bij de verantwoordelijke laag aantoonbaar zijn geschonden. Nu doet de ADCOM dus een dringend beroep op de unies om hun verantwoordelijkheid te nemen ten opzichte van de conferenties en de Divisies ten opzichte van de unies, nadat het afwijkend veld zelf eerst (nogmaals) de gelegenheid krijgt om in de pas te komen. Dat is het enige doel van deze 'compliance' committees. Niks aan het handje, dus. Het is gebruik maken van de bestaande structuur, zoals het al decennia in de Working Policy staat, daar zelf in is neergezet door de unievoorzitters – hun eigen vergaderlichaam.

Waarvoor nu gekozen is, is dat de adviescommissies de GC ADCOM (die hen heeft geïnstalleerd) adviseren hoe om te gaan met voorzitters en velden, die ook na deze extra redemptieve consultatie weigeren zich te voegen naar de bestuursstructuur, waar ze bij inzegening 'Ja' tegen hebben gezegd – regels die zij zelf (als bestuurslichaam EXCOM) hebben ingesteld voor als zich dergelijke crises zouden voordoen. En die voorstellen komen in EXCOM of in een GC session ter tafel. Zij zullen dus zelf beslissen over de uiteindelijk te nemen maatregelen.

Meer dan vrouweninzegening
Bedenk, de issue hier is niet vrouweninzegening – het is een drogreden de impasse waarin de kerk zich op dit moment bevindt te versimpelen tot vrouweninzegening. Het gaat om een aantal grote issues, die aan de kern en de basis liggen van het bestaansrecht van de kerk: (1) bestuurlijke issues: bestuursstructuur, naleving, verantwoordelijkheid afleggen, bestuursethiek, democratische consensus-besluitvorming bij meerderheid, afvaardiging van onderop naar boven, vertrouwen en betrouwbaarheid; (2) geloofspunten: schepping, sabbat, huwelijk, seksualiteit, spiritisme (spiritual formation), heiligdomsleer, de historische profetische uitleg, om een paar te noemen. Er zijn veel predikers in onze kerk die beweren achter de geloofspunten van onze kerk te staan, maar die in woord, geschrift en gedrag hun eigen persoonlijke meningen ventileren.

Het is klip en klaar dat,
wie theïstische evolutie als mogelijkheid voorstelt, geloofspunt 6 verwerpt;
wie de gemeente meesleurt in het houden van de joodse feesten, verwerpt het offer van Christus, Zijn dienstwerk in het hemels heiligdom en onze heiligdomsleer- geloofspunten 9 en 24;
wie een Bijbelvertaling promoot waarin de kleine horen in Daniel van toepassing wordt verklaard op Anthiochius Epiphanes, verwerpt de historisch profetische uitleg over Babylon in geloofspunten 13 en 14;
wie doop en Heilig Avondmaal als niet noodzakelijke rituelen voorstelt, verwerpt de geloofspunten 15 en 16;
wie stelt dat het citeren van Ellen White obsceen is, verwerpt geloofspunt 18;
wie de jongeren hondenhokken in het dierenasiel laat schoonmaken, of zwerfvuil laat prikken in het stadspark op Community Day of Grote Opdrachtfestival op de sabbatdag, zet aan tot overtreding van het vierde gebod en verwerpt geloofspunt 20;
wie doet voorkomen dat rentmeesterschap alleen over tiendenafdracht gaat, maakt een karikatuur van geloofspunt 21;
wie actieve homoseksuelen doopt en trouwt, verwerpt geloofspunt 23;
wie spiritual formation als aanvaardbare aanbidding van de Schepper God voorstelt, openbaart geen inzicht te hebben in de grootste misleiding die Satan op mensen afstuurt en verwerpt geloofspunt 26.
Dit zijn allemaal zaken die heden ten dage vanaf onze kansels gepredikt en in onze opleidingsinstituten onderwezen worden. Alleen anarchie laat dit toe. Wie de huidige crisis in de kerk verengd tot 'vrouweninzegening' is gewoon oneerlijk bezig.

Waarlijk, de afval onder de leraren in het moderne Israël is nu reeds groter dan die in de dagen van Jeremia en Ezechiel.

Fair play
Verdient het compliance besluit de schoonheidsprijs? Nee, maar het optreden van de afwijkende unies en conferenties zeer zeker ook niet. Ze hebben het zelf zo ver laten komen dat elke rationaliteit en beschaafdheid zoek is. Het punt is echter, dat de afwijkende unie- en conferentiebestuurders hun gang willen blijven gaan en alleen een goedkeuring van hun afwijking zal voor hen goed genoeg zijn. Het probleem is echter, dat ADCOM en EXCOM die goedkeuring niet kunnen geven – elk weldenkend mens snapt waarom niet: het beleid van de kerk staat dat niet toe, de Staat eist naleving van de kerk; en ten slotte wordt, net als in Nederland, van elke onderneming behoorlijk bestuur – good governance - geëist (zie maar de eisen van verenigingen, bedrijven en kerkgenootschappen in het Burgerlijk Wetboek en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur in het openbaar bestuursrecht). Tenzij de kerk, de predikanten en de leden, hun belastingvoordelen, die zij genieten omdat de kerk aantoonbaar wordt bestuurd door haar eigen kerkbeleid, kwijt willen. Dit is wat de advocaten de kerk hebben uitgelegd en Karnik Doukmetzian heeft proberen duidelijk te maken. Het is ècht niet zo moeilijk te begrijpen. Als lid van EXCOM heeft elke unievoorzitter het recht om te allen tijde een motie in te dienen om het bestuurssysteem van de kerk te veranderen. Het is duidelijk dat EXCOM een dergelijk agendapunt weliswaar mag voorbereiden, maar dat de besluitvorming alleen op een GC Session, waar de hele wereldkerk vertegenwoordigd is, zal kunnen plaatsvinden.

Wanneer is er genoeg gedialogiseerd?
Sommigen hebben niet geluisterd naar die uitleg … willen niet luisteren naar die uitleg, omdat het niet in hun straatje past. Elk voorstel zal hen reden tot klaaggezang geven, en sommigen doen precies dat al 8 jaar lang. Personen met ‘invloed en podia’ maken gebruik van het feit dat hun ‘aanhang en publiek’ de kerkstructuur niet begrijpt en ze blijven olie op het vuur gooien en pronken met de ‘instemming en likes’ van hun 'volgers'. Ze roepen dialoog, maar hebben, toen zij in de positie waren dialogen te voeren, elke gewetensvraag meedogenloos en met veel manipulatie en schijnheiligheid de kop ingedrukt. Iemand moet het persoonlijk ervaren hebben, om te begrijpen welk vals spel er gespeeld wordt.

Het is in elk geval meer dan duidelijk dat als er al een kans bestond om vrouweninzegening erdoor te krijgen, die kansen nu totaal verkeken zijn. Het is een prestigekwestie geworden van de voorstanders: ze willen de Generale Conferentie 'op de knieën' dwingen, kennelijk niet beseffend dat zij de GC zijn. Geen enkele dialoog, geen enkele rationaliteit of redemptieve benadering zal indruk maken. Het enige dat mensen tot inkeer kan brengen is persoonlijk in dialoog te gaan met de Heilige Geest. Als ik zie hoe sommige leiders voorafgaand aan de vergadering opriepen tot gebed om hulp en bijstand van de Heilige Geest, maar na afloop van de vergadering verklaarden dat de Heilige Geest niet aanwezig was, omdat ze hun zin niet hebben gehad, vraag ik me af of de Geest nog met zulke personen communiceert.

Is een besluit met 97,2% meerderheid genoeg?
Het is ontnuchterend te beseffen dat de strijdende unies en conferenties in 'het geciviliseerde Westen' maar 2,8% van het aantal leden van de wereldkerk uitmaken.

Deze figuur was recentelijk opgenomen in een zeer verhelderend artikel. Het laat zien dat er maar drie unies zijn die daadwerkelijk tot inzegening zijn overgegaan – waaronder Nederland. Dat er drie unies zijn die uit protest o.a. inzegening van mannen hebben stopgezet - waaronder België. Opmerkelijk te moeten constateren dat deze unies en conferenties ook problemen hebben met de andere bestuurs- en geloofsissues die in deze kerkcrisis spelen.

Kijkend naar het plaatje, is meteen duidelijk dat het zogenaamde Westen zelf verdeeld is ten aanzien van wat compliance en accountability inhoudt. Kennelijk ziet een meerderheid van de Westerse unievoorzitters in dat we ons op een heilloze weg begeven als elke unie doet wat goed is in eigen ogen en dat het de dood in de pot voor onze kerk betekent.

Ik heb nog een veelzeggend plaatje voor u samengesteld met behulp van de Adventist Yearbook 2017. Het laat de verhouding zien van leden per unievoorzitter in de EXCOM.

Opvallend is de grote oververtegenwoordiging van het Westen in de vergadering: meer dan 2x zoveel vertegenwoordigers dan uit de rest van de wereld en dat slechts 10% van de kerk wordt vertegenwoordigd door 33 % van de stemmende unievoorzitters. Geeft te denken … Zijn de unievoorzitters uit de ‘Derdewereld’ mindere leden in EXCOM? Wat zou er gebeuren als we deze enorme scheefheid eerst zouden rechttrekken? Zouden we nog een discussie hebben over validiteit van GC-sessionbesluiten?

En toch, God is een genadige God. Gedurende al deze kibbeljaren is de kerk nu al 5 jaar op een rij gegroeid met meer dan 3500 nieuwe leden per dag … exclusief in Derdewereldlanden! Het wordt tijd dat zij het spreek- en de stemrecht krijgen die hen toekomt. Ik vind het de hoogste tijd!

De vraag die eenieder van ons zich moet stellen – elke ZDA-er in de wereld, is, los van de inhoud: Willen we een kerk zijn, waar 2,8% het voor de rest bepaald? Willen we dat die 2,8% zijn eigen gang gaat, omdat die in de rijke positie zit dat zij meer tienden en gaven inbrengen? Een minderheid, die de macht heeft de meerderheid te onderdrukken, terwijl het om persoonlijke meningen of persoonlijk geweten gaat? Waar blijft de zorg voor het persoonlijk geweten van de 97,2%, die wel naleving toont en verantwoordelijkheid aflegt?

Tot inkeer komen
In de uitkomst van 60:40 (deze was met dezelfde stemmers in 2016 58:42) is kennelijk een aantal unievoorzitters tot inkeer gekomen dat het anders moet. De door sommigen geuite beschuldiging dat Derdewereldlanden “de slag” hebben gewonnen en dat zij de modernisering van de kerk tegenhouden, houdt geen stand en schurkt heel erg aan tegen, op z'n minst, een vreemde superioriteitswaan alsof de collega-bestuurders in Derdewereldlanden alleen maar onwetende predikanten en kerkleiders zijn, die 'hun diploma’s en credentials op de zwarte markt hebben gekocht'. We zouden tien keer moeten nadenken voordat we aan zulk een suggestie denken, laat staan het uiten of tegen elkaar herhalen, want in de kerk van Jezus Christus, deze mooie, diverse en multiculturele kerk der Zevende Dags Adventisten, is het hoogst ongepast onderscheid te maken ten aanzien van een broeder of zuster die dezelfde kerkbestuurlijke positie bekleedt als jij, maar die toevallig in een ander werelddeel woont waar de zon wat feller schijnt. Als kinderen van de hemelse Vader, Die kleur noch afkomst belangrijk vindt, komt een dergelijke uitspraak zeer, zeer kleinzielig over en is het een demonstratie van een babygeloof.

Op 14 oktober heeft niemand gewonnen – we zouden allemaal hartverscheurend moeten janken van verdriet, omdat we allemaal verliezers zijn en als we niet oppassen kost dit hele gedoe ons allemaal het eeuwige leven.

Hoe we hieruit komen
Zullen we ooit uit deze slangenkuil kruipen? Ja, maar alleen als we nuchter blijven en ons allemaal committeren aan behoorlijk bestuur. Als sommigen bij de microfoon hebben verklaard dat er op bestuurlijk vlak nog veel meer mis is in hun unies en conferenties, dan hoop ik dat het een uitroep van schaamte en rouw was en geen motief voor het vasthouden aan hun positie van afwijking. Dat hun geweten hen zei dat zij, als leiders-unievoorzitters de plicht hebben naar huis te gaan en daar orde op zaken te stellen, zoals koning Josia deed (2 Koningen 22:11). Dat zij de onder hen ressorterende bestuurders erop wijzen dat ze niet voldoen aan de Bijbelse voorwaarde van 1 Korinthe 12:28 “bekwaamheid om te besturen”.

Paulus eindigt dit hoofdstuk over organisatie in het Lichaam van Christus, Gods kerk met: “Ik wijs u een weg die nog veel verder omhoogvoert” – charis, de barmhartige liefde van God, zonder welke wij God niet zullen zien.